دلیل زنج درخت، شیره درخت، صمغ تنه درخت و سیاه شدن تنه و شاخه ها چیست؟
درختان هم مانند سایر موجودات زنده در طول فصل رشد به مواد غذایی نیاز دارند. در طول فصل و به خصوص زمانی که درخت در حال غذا سازی و پر کردن میوه می باشد نیاز دارد که تمام مواد غذایی مورد نیاز در اختیارش قرار بگیرد تا مراحل رشدی خود را به خوبی سپری کند. در تمام مراحل رشدی، اگر درخت با کمبود مواد غذایی روبه رو شود برای تکمیل رشد و تولید میوه، از ذخایر غذایی خود استفاده کرده و به شدت ضعیف می شود. در برخی از درختان میوه مثل گیلاس، زردآلو، آلو، توت و .. در محل تنه زخم ایجاد شده و از آن شیرابه ی تیره رنگی ترشح می شود که به مرور باعث سیاه شدن تنه درخت شده و در اصطلاح کشاورزان به آن صمغ یا زنج درخت یا شیره درخت می گویند. عامل این بیماری باکتری های گونه ی Pseudomonas است که در علم گیاه پزشکی به آن شانکر باکتریایی درختان میوه می گویند و باعث ایجاد زنج در تنه ی درخت می شود.
چرا شیره درخت به بیرون تراوش می کند؟
شیره درخت یک واکنش دفاعی است که معمولا بعد از آسیب به تنه درخت ترشح می شود و تا حدودی از ورود عوامل بیماری زا و هرگونه پاتوژن جلوگیری می کند. این بیماری به دلایل مختلف می تواند ظهور کند و در صورت عدم درمان و رسیدگی درست، باعث شیره درخت و سیاه شدن رنگ تنه درخت شده و در عرض چند سال می تواند درخت را به کلی خشک کند. از مهم ترین دلایل شیوع بیماری شانکر باکتریایی می توان ضعف درخت، عدم تغذیه و آبیاری مناسب و آسیب های مکانیکی را نام برد. درختانی که در طول فصل مواد غذایی و کود های تقویتی از جمله ازت، فسفر، پتاس و ریز مغذی ها را دریافت نکنند، ضعیف شده و بیشتر از همه در معرض این بیماری قرار می گیرند.
عوامل فیزیکی که باعث ترشح شیره درخت یا صمغ تنه درخت می شود چیست؟
گاهی ممکن است تنه ی درختان در اثر برخورد با عوامل فیزیکی مثل بیل یا تراکتور در حین عملیات باغداری، زخمی شده و پس از مدتی از قسمت زخمی شیرابه ی تیره رنگی جاری شود که اصطلاحا به آن شیره درخت می گویند. عامل بیماری شانکر باکتریایی از محل زخم به راحتی می تواند وارد تنه شده و در درختان ضعیف ایجاد بیماری کند.
در هنگام انجام عملیات هرس باید دقت داشت درختان آلوده به این بیماری را با قیچی جداگانه هرس نمود، و یا بعد از آلوده شدن قیچی به تنه ی این درختان آن را در محلول آب + وایتکس (به نسبت یک لیتر وایتکس و ده لیتر آب) ضدعفونی نمود و از هر درخت به درخت بعدی این کار تکرار شود.
گاهی ممکن است تنه درختان در اثر انبساط و انقباض در فصل زمستان و بر اثر استفاده ی نامناسب یا بیش از حد از کود های ازته در خارج از زمان نیاز، تنه ی درختان شکاف خورده و محل شکاف مستعد جذب آلودگی شده و بعد از چند سال در همان محل شیره یا صمغ ترشح شود. باید توجه داشت که هرگونه زخم یا شکاف ایجاد شده در تنه ی درختان شرایط را برای ورود و ایجاد بیماری شانکر باکتریایی محیا می کند.
برای مشاهده ی ویدئو های بیشتر روی ویدئو های آموزش های کاربردی کشاورزی کلیک کنید.
راهکارهای پیش گیری از شیره درخت و جلوگیری سیاه شدن تنه درختان:
- تغذیه مناسب درختان:
همانطور که می دانید همیشه بهترین و کم هزینه ترین راه برای مبارزه با بیماری شناخت دقیق بیماری و پیش گیری از آن می باشد. برای پیش گیری از بیماری شانکر باکتریایی درختان میوه (زنج درخت، شیره درخت، صمغ تنه درخت و سیاه شدن تنه ی درخت) در طول فصل و به خصوص زمانی که درخت در حال غذا سازی و پر کردن میوه می باشد و زمان اوج نیاز گیاه بوده، اگر مواد غذایی به آن نرسد به ناچار برای رساندن میوه از مواد غذایی ذخیره خود استفاده کرده و به شدت ضعیف می شود.
برای پیش گیری از صمغ تنه درخت مصرف کود ماکرو و محرک رشد گیاه ( به ویژه به فرم فسفیت پتاسیم که سبب فعال شدن سیستم ایمنی گیاه می شود) و ترکیبات کود ریز مغذی به صورت محلول پاشی یا همراه آب آبیاری در طول فصل بهار و تابستان توصیه می شود. هر ساله مصرف کود سولفاته (سولفات آهن + سولفات روی + سولفات منیزیم) به اضافه ی کود دامی پوسیده شده به صورت چالکود زمستانه مصرف شود.
توجه داشته باشید اگر کود دامی به روش اصولی پوسیده نشده باشد مضرات آن (آفات، بیماری، بذور علف هرز و کمبود هایی که در اثر استفاده از کود دامی نپوسیده وارد باغ می شوند) بسیار بیشتر از مزایای آن بوده و استفاده از آن بسیار خطرناک بوده و کلا توصیه نمی شود. معمولا کودهایی که در بازار با نام کود پوسیده به فروش می رسد فقط مدت زیادی شاید مانده باشد و این دلیلی بر پوسیده شدن به صورت اصولی نیست و استفاده از آن توصیه نمی شود.
شانکر باکتریایی و صمغ مربوط به آن
- استفاده از مخلوط بردو( بردوفیکس):
شاید تا بحال چشمتان به محلول سفید یا توسی رنگی که شهرداری به تنه ی درختان در خیابان ها میزند خورده باشد. این همان محلول بردو یا بردوفیکس است که برای جلوگیری از بیماری های باکتریایی و قارچی موثر می باشد. معمولا از سطح خاک تا ارتفاع 1 تا 1.5 متر و یا تا جایی که تنه ی اصلی شروع به تقسیم شدن می کند تنه ی درختان را با محلول بردو به وسیله ی چتکه یا ابر می پوشانند. این امر در ابتلا به بسیاری از بیماری های قارچی مثل گموز تا حد زیادی جلوگیری می کند.
همانطور که در تصویر زیر مشاهده می کنید با وجود استفاده از محلول بردو فیکس همچنان زنج تنه درخت، صمغ تنه درخت و سیاه شدن تنه درخت قابل مشاهده است. این بدین دلیل می باشد که قبل از استفاده از محلول به خوبی و به طور کامل بافت آلوده و قسمت سیاه شده ی تنه درخت جدا نشده یا چاقو و ابزار استفاده شده در این عملیات به خوبی ضدعفونی نشده است. بهترین زمان برای پوشاندن تنه ی درختان با مخلوط بردو فصل زمستان و زمانی که گیاه در حالت خواب است می باشد.
شانکر باکتریایی و استفاده ی نادرست از محلول بردو
روش درمان شیره درخت، صمغ تنه درخت و آلودگی به بیماری شانکر باکتریایی:
- بیماری شانکر باکتریایی یکی از فراگیرترین بیماری های باغات میوه به خصوص درختان میوه ی هسته دار است که باعث شیره درخت می شود.
- درختان آلوده به بیماری شانکر باکتریایی را هر چند با شدت آلودگی کم، شناسایی و نسبت به درمان آن اقدام نمایید.
- سیاه شدن تنه ی درخت یا زنج دادن تنه ی درخت می تواند علامت بیماری شانکر باکتریایی باشد.
- پانسمان کردن تنه درختان آلوده، رعایت برنامه ی غذایی اصولی و سمپاشی با قارچکش های مسی همواره در کنترل بیماری میتواند به ما کمک کند.
- ابتدا کاملا قسمت های آلوده به زنج یا صمغ درخت را با چاقو یا اره بتراشید تا به بافت سفید و سالم برسید. توجه داشته باشید هر چه زودتر بیماری را شناسایی کنید و نسبت به درمان آن اقدام نمایید قطر کمتری از تنه نیاز به تراشیدن پیدا می کند. در درختانی که آلودگی شدید است گاهی نصف تنه آلوده شده و آوندها از بین رفته اند. در ویدئو زیر روش درمان شیره درخت و صمغ تنه درخت نمایش داده می شود.
-
به هیچ عنوان بافت ها آلوده را کف باغ رها نکنید. فورا بعد از جدا سازی در ظرفی جمع آوری کرده و بسوزانید یا از باغ خارج کنید.
- پس از جدا سازی قسمت های آلوده به صمغ درخت حتما چاقو یا ابزار باغبانی خود را در محلول آب وایتکس (نسبت 10 به 1) ضد عفونی کرده و سپس سراغ درخت دیگر بروید. این کار مانع از این می شود که تنوع گونه های مختلف باکتری عامل بیماری را گسترش دهید.
- قسمت های تراشیده شده را به وسیله ی چتکه و یا ابر به صورت خالص (بدون رقیق کردن) با محلول بردو یا همان بردو فیکس بپوشانید. توجه داشته باشید که این عمل به تنهایی برای درمان قطعی کافی نیست و باید به برنامه ی غذایی با توجه به نیاز گیاهتان توجه کافی داشته باشید.
- به طور کلی برای در امان ماندن از بیماری که موجب شیره درخت یا صمغ آن می شود، باید نکات بهداشتی و اصول تغذیه ای مناسب درختان را رعایت کنید.
سلام
من درختان گردو ۲۵ساله دارم اندازه پول ۵تومانی فلزی آب سیاه داده و خشک است می خواستم ببینم از چه کمبودی .یا بیماری
سلام
مندوتا درخت صنوبر توی حیاط دارم که امسال جوانه کردند اما برگ ندادن و باران خیلی از جوانه ها را ریخت روی تنه درخت ها رنگ سیاه و ترک هایی وجود داره درخت ها حدود ۱۲ متر بلند هستند اما تا حدود ۷ متری این لکه ها هست اما قسمت های بالا سیاهی ندارند چکار باید بکنم خیلی ناراحتشون هستم ، ممنون میشم راهنمایی کنید.
سلام عرض ادب ممنون از مطالب خوب شما من باغ آلبالومجاری وگیلاس دارم درختان دچارشانگرشدن نمیدونم کمبودشون چیه چکارکنم راهنمایی کنید من هیچ کودی به درختان ندادم درختان ۵سالشونه
درود بر شما. بهتره ازمایش خاک بگیرید تا مشکلات خاکتون کامل در بیاد ولی بطور کلی درختانی که دچار این نوع بیماریها میشن معمولا از کمبود فسفر، پتاس و مس رنج میبرن.
سلام و خسته نباشید
درخت بادام 3 ساله تنه درخت دون دون سیاه زده دورش زنبور جمع شده
زیر درخت روی سطح زمین هم سیاه شده انگار با اسپری سطح خاک رو نم کرده باشن
مشکل و راه حل لطف بفرمایید
با سلام و احترام. توضیحات کافی نیست. نیاز به بررسی دقیق داره.💚
شته خونی داره
با عرض سلام و خسته نباشید یک درخت زرد آلو تو خونه چند سالی میشه میوه هاش کم شده تا اینکه دیگه هیچی نگرفت پر از شکوفه میشه اما بارور نمیشه ، امسال اومدم شکوفه هارو باز کردم دیدم قسمت مادگی رشد خیلی کمی داره بخوام علمی تر بگم (style رشد کمی داره تو ساختار شکوفه ) نمیدونم علت چیه ، ممنون میشم کمکم کنید
درود بر شما.ممنونم.
تغذیه ی نا مناسب و کمبود عناصر غذایی دلیلشه.
سلام به دلیل کمبود عنصر روی و بور میباشد که بطور مستقیم رو اندام های جنسی گلها تاثیر بسزایی دارد این مشکل با استفاده فروت ست در پس از برداشت میوه بصورت محلولپاشی و یا کاربرد سولفات روی و اسید بوریک با اسید فولویک (برا کلات کردن)بصورت کود آبیاری در اواخر شهریور کاملابر طرف میشه
ممنون از توضیحات خوب شما جناب مهندس آقا محمدی عزیز.💚
سلام وقت بخیر.
یک بار استفاده از بردو کافیه یا چند مرحله باید انجام بشه؟
درود بر شما برای رنگ امیزی بهتره که رنگ روی تنه باشه و اگر با بارندگی های پی در پی شسته بشه مجدد تکرار بشه. برای محلول پاشی هم تکرار داره بسته به بیماریهای مختلف 2-4 مرحله
سلام وقت بخیر برای درختانی که زنج داده اگه اول از آهک رقیقبه تنه زده بشه بعد از بردو مشکلی پیش نمیاد
سلام و وقت شما هم بخیر
نه مشکلی نیست.
باسلام اگه درخت آلبالو به زنج مبتلا وتمام برگهای زرد وخشک بشه بریزه درخت باید قطع بشه
درود بر شما. اگر همه ی برگها خشک شدن اره دیگه میتونید قطع کنید.
سلام
مطلبتان بسیار بسیار مفید بود بعد از این مقاله ای شمارا دنبال خواهم کرد
از زحمات در اینباره بسیار متشکرم
ممنون از لطفتون. انشالله کا سایر مطالب هم مفید و کارامد باشه.
سلام و خسته نباشید؛
آیا بعد از تراشیدن قسمتی از تنه که دچار شانکر شده میشه از ترکیب چسب هرس و محلول بردو برای پانسمان استفاده کرد؟
و اینکه برای سمپاشی زمستانه بعد از هرس معمولا پیشنهاد میشه که از ترکیب محلول بردو و روغن ولک ۱% تا قبل از شکوفه دهی ۲ تا ۳ بار استفاده شود، آیا اینکار اشتباه است؟
با تشکر
سلام و وقت بخیر. برای پانسمان بله میشه. ولی بردو رو جدا گانه سم پاشی کنید چند مرحله، ولک رو با سموم حشره کش فسفره یکبار قبل از تورم جوانه سم پاشی بشه. پیروز باشید.
سلام اگر بردورابا روغن ولکمحلول پاشی کنیم تاثیری دارد ضمنا درختهای زردالو گلابی من را موش تا 10سانت رو خاک پوستشو برداشته ممنون میشم اگه راهنمایی کنید چکار کنم
سلام. بردو نباید با هیچ چیز مخلوط شود. برای تنه درخت هم از رنگ محافظ تنه استفاده کنید و طعمه های موش کش که انواعش داخل سایت هست.
سلام درخت های باغ من هرسال شیره میزنه امسال روی شاخه های کوچک هم شیره زده باید چکارکنم
سلام طبق توضیحات همین پست پیش برید رفع میشهه انشالله.
سلام من درخت زردالوم پوک شده و شاخه هاش داره ازتنه جدا میشه ومدام ازش شیره میزنه بیرون ،یک بار هم یک محلولی از مغازه سم فروشی گرفتم بهش پاشیدم امادوباره پوک وشکننده شده،خاکش هم خیلی قدیمی وپرازکود حیوانیه،خواهش میکنم جواب بدین ،باتشکر
سلام و وقت بخیر. برای شیره ای که میزنه بیرون همین نکاتی که در مطلب بالا گفته شده رعایت کنید و درخت رو تقویت کنید.، برای پوک شدن شاخه ها مطلب سر شاخه خوار را مطالعه نمایید. پیروز باشید.
سلام.
چه جوری می تونیم درختی را که پوستش سوخته به خاطر اینکه کنارش آتیش درست کردن و درمان کنیم؟
سلام بردوفیکس بمالید به تنه و به فکر تغذیه ی درخت با کود های ریز مغذی و اسید امینه باشید
سلام.من خیلی ممنونم از مطالب خوب و آموزنده شما
سلام. ممنون از شما. خوشحالیم که مفید بوده.
سلام وقت بخیر. بعضی سایتها اکسی کلرور مس رو برای شیره درختان پیشنهاد دادن. نظرتون چیه؟ آیا هر دوی بردوفیکس و اکسی کلرور مس باهم استفاده کنیم خطرناک نمیشه ؟
سلام و وقت بخیر. از اون هم میتونید استفاده کنید ولی برای مخلوط کردن توصیه نمیشه.موفق باشید.
سلام چرا زنج درخت گیلاس ، روشن بوده و شفاف . ولی درخت در حال خشک شدن است ، دلیلش را بفرمائید سپاسگزارم
با سلام.باید زنج رو حذف کنید ،ضد عفونی رو انجام بدید ونسبت بهتغذیه ی اصولی اقدام کنید.
باسلام من درخت الو سیاه دارم سی درصد درختان زنج دادن زمستان بردو زدم ولی خوب نشده درضمن غیرازکوددامی هیچ نوع کودی ندادم خواهشن راهنمایم کنین
سلام.
قبل از استفاده از بردو باید کاملا بافت الوده جدا بشه و کود دامی رو متوقف کنید و از ترکیبات ریز مغذی و فسفیت پتاسیم استفاده کنید.موفق باشید
سلام خسته نباشید خدمت شما عرض می کنم دارختانی که حسته دار هستند مثل الو سیاه زردآلو گروه باقی یا غیره کی یاید رنگ کرد
سلام و وقت بخیر.ممنونم.برای پیش گیری بهترین زمان رنگ کردن تنه درخت زمستون هست. اما اگر درگیر بیماری شانکر هستند میتونید الان هم قسمت الوده رو جدا کرد و نسبت به ضد عفونی با بردو اقدام کرد. موفق باشید
سلام من درخت توت بیدمجنون بیست ساله توی باغچه خونه دارم .امسال حدود 40سانت(ارتفاع) وبه اندازه 4 انگشت ( پهنا) روی تنه ،قهوه ای پررنگ شده .ایا قارچ گرفته؟ باید جکار کنم؟ ممنون
sسلام و وقت بخیر. البته بایددیده بشه و بررسی انجام بشه ولی اگر تنه تیره شده و شیره از اون بیرون زده که احتمالا بیماری شانکر هست و باید تراشیده بشه و ضد عفونی انجام بشه.
سلام، تعداد 8 نهال سیب در حیاط منزل دارم که سال گذشته دیدم روی پوست تنه و اندکی روی شاخه ها لکه های سیاه رنگی ایجاد شد و بتدریج افزایش پیدا کرد و کل درخت سیاه شد انگار دوده بسته، تابستانسال گذشته این دوده ها روی برگ ها هم نشست و برگ های درخت 4ساله سیب را سیاه کرد البته دچار برگ سوزی نشد فقط روی برگ را پوشاند یک هفته قبل ، قبل از باز شدن جوانه ها از مانکوزب مخلوط با روغن ولک و آب بصورت پاششی با سم پاشی استفاده کردم میخواستم بدونم جواب میده یا از روش های دیگر باید درمان را انجام داد؟
سلام اول باید نوع بیماری مشخص بشه تا بشه براش سم تجویز کرد. من با این توضیحات نمیتونم تشخیص بدم و باید از نزدیک بررسی بشه.