سوزاندن بقایای گیاهان اشتباه بزرگی که هنوز هم در کشورمان مرسوم است!
عنصر ارزشمند برای حیات کربن است، آری کربن.
یادمان باشد بزرگترین و شگفت انگیزترین پدیده حیات فتوسنتز است. آری فتوسنتز!
به لطف فتوسنتز است که، گیاه کربن را از فرم دی اکسید کربن خارج کرده، در مولکول هایی گاها هزاران بار بزرگتر و سنگین تر از دی اکسید کربن به شکل قند، پروتئین، چربی و اسیدهای نوکلئیک و … تثبیت می کند! و ما ندانسته با سوزاندن بقایای گیاهی کربن با ارزش تثبیت شده در گیاه را دوباره به فرم دی اکسید و بدتر از آن مونواکسید در می آوریم و …
به هوا می فرستیم! که لایه ازون تخریب شود، دما بالا رود، اقلیم تغییر کند، که …
حیات ما در تنها کره ای که می توان در آن زیست، تهدید شود…
و بعد از روی جهل و از روی غرور و جهان را جزئی از خود دانستن…
به جای آنکه خود را جزئی از جهان بدانیم…
دنبال حیات در کرات دیگر هستیم!
آری آری آتش تنها جایی درست است و گاه لازم که معقول و منطقی و ترجیحا در سطح کم و کنترل شده باشد!
تاثیرات سوزاندن بقایای گیاهان
در بسیاری از مناطقی که مورد کشت غلات می باشد رایج ترین شیوه برای مدیریت بقایای گیاهی سوزاندن آنها می باشد. سوزاندن بقايای گياهی اثرات بد و غیر قابل جبرانی بر روی ویژگی های فیزیکی، شیمیایی، بیوشیمیایی و میکروبی خاک و محيط زيست دارد.
سوزاندن بقایای گیاهان باعث از بین رفتن خاک و افزایش گازهای گلخانه ای می شود. متاسفانه سوزاندن بقایا در حال حاضر آسان ترین و مخرب ترین روش برای سرعت بخشیدن به فرآیند آماده سازی مزرعه برای کشت های بعدی می باشد.
مزایا آتش زدن مزارع بعد از برداشت محصول:
- با سوزاندن بقایای گیاهی و خاکستر شدن آنها، یکسری مواد آلی و مواد معدنی در خاک آزاد شده که باعث استقرار بهتر بذر می شوند.
- بقایای گیاهی و علف های هرز پناهگاه امنی برای زمستان گذرانی آفات و عوامل بیماری زا می باشند. با سوزاندن بقایا باعث می شود این پناهگاه از بین رفته و تا حدودی از گسترش آفات و بیماری ها جلوگیری کرد. بسیاری از بیماری های پوسیدگی طوقه، سفیدک داخلی، نماتد گره و … تا حدودی با آتش زدن بقایای گیاهی قابل کنترل می باشند.
- گاهی کنترل شیمیایی و از بین بردن بعضی از علف های هرز که دارای ساقه های خشبی و نیمه خشبی هستند امکان پذیر نمی باشد. بنابراین با سوزاندن بقایای گیاهی و علف های هرز خشبی می توان تا حدودی زیادی از رشد و گسترش آنها جلوگیری کرد.
معایب سوزاندن بقایای گیاهی:
- سوزاندن بقایای گیاهی باعث آلودگی هوا، افزایش میزان گرد و غبار و بیماری های تنفسی در انسان ها می شود.
- آتش زدن بقایا باعث گرم شدن هوا و افزایش گازهای گلخانه ای می شود.
- با این عمل محیط زیست تخریب شده و توازن بین محیط زیست و اکوسیستم از بین می رود و همچنین برخی از گونه های جانوری و گیاهی مفید از بین می رود.
- در اثر گرمای ایجاد شده توسط سوزاندن بقایای گیاهی، خاک سخت شده و سله می بندد. سله بستن روی خاک مانع از جوانه زنی درست بذور و استقرار مطلوب بوته ها در خاک می شود. همچنین به دلیل سفتی خاک ریشه نمی تواند به خوبی گسترش یابد.
- در اثر آتش زدن بقایا فشردگی خاک افزایش می یابد و باعث کاهش مواد آلی و رطوبت در دسترس گیاه می شود.
- میکروارگانیسم های مفید خاک با گرمای حاصل از سوزاندن بقایای گیاهی از بین می روند.
- با سوختن کاه و کلش و بقایای گیاهان سطح خاک لخت شده و در معرض فرسایش قرار می گیرد.
- کاهش جذب عناصر غذایی موجود در خاک توسط ریشه
- کاهش ظرفیت نگهداری آب در خاک و کاهش نفوذپذیری خاک
- عدم علوفه برای دام های منطقه