لکه سیاه سیب

لکه سیاه سیب (Apple Scab) یکی از بیماری های شایع درختان سیب است که توسط قارچی به نام Venturia inaequalis وجود می آید. بیماری لکه سیاه در تمام کشورهایی که کشت سیب در آنها انجام می شود؛ وجود داشته و از نظر اقتصادی مهمترین بیماری درختان سیب محسوب می شود. خسارت در مناطقی که بهار و تابستان های خنک و مرطوب دارند؛ بسیار زیاد است به طوری که هفتاد درصد محصولات از بین می روند.

خسارت به درختان سیب به صورت مستقیم و غیر مستقیم رخ می دهد. در حالت مستقیم، لکه سیاه سیب با حمله قارچ به میوه و دم میوه به وجود آمده و سبب ریزش محصولات و کاهش بازدهی می شود. اما در حالت غیر مستقیم، عامل بیماری زا لکه هایی روی برگ ها ایجاد نموده و از سطح فعال برگ ها می کاهد و برگ ها رو به زردی می روند. همچنین چروکیدگی وسیعی در برگ ها رخ می دهد.

بدین ترتیب مقدار محصولات برای یک یا چند سال کاهش یافته و درختان در برابر خسارت های زمستانی ضعیف می شوند. سیب هایی با لکه سیاه همچنان قابل خوردن هستند اما این بیماری، زیبایی میوه ها را تحت تأثیر قرار می دهد.

علائم خسارت و نشانه های بیماری لکه سیاه سیب

نشانه های بارز بیماری لکه سیاه سیب در محصولات روی برگ ها و میوه ها ظاهر می شود. به عبارتی روی قسمت های هوایی درختان سیب مانند برگ ها، گل، دمبرگ ها، جوانه ها، میوه و شاخه های جوان و کوچک. اولین علائم در سطح زیرین برگ و پس از شکفتن جوانه ها و خروج برگ ها قابل مشاهده است. سطح روئی برگ نیز با باز شدن کامل برگ ها مورد حمله قرار می گیرد.

نحوه خسارت لکه سیاه در سیب

لکه ها در ابتدا به رنگ سبز زیتونی بوده و از زمانی که قارچ عامل بیماری تشکیل می شود ظاهر آنها مخملی شده و به تدریج به رنگ قهوه ای تیره در می آیند. زمانی که تعداد لکه ها زیاد شود، برگ ها طی چند روز به زردی گراییده، چروک می شوند و نهایتا می ریزند. زمانی که عامل بیماری زا در مراحل رشد میوه های جوان را مورد حمله قرار می دهند علائم به صورت لکه های گرد سبز بروز می کند که با رشد میوه رنگ آنها به سیاه تغییر می نماید.

لکه سیاه سیب باعث می شود که میوه ها به اندازه کافی رشد نکنند و اغلب بدشکل شوند و بدین ترتیب دیگر مورد پسند بازار نیستند.

راهکارهای پیشگیری و درمان

با روش های مدیریتی صحیح می توان از لکه سیاه سیب پیشگیری نمود و یا با موفقیت آن را درمان نمود.

• سالم نگه داشتن درختان: درختان را در طی دوره های خشک آبیاری کنید تا بهتر بتوانند چروکیدگی دوره ای برگ ها را متحمل شوند.
• هرس کردن درختان: با هرس درختان جریان هوای مناسبی را برقرار سازید. جریان بهتر هوا سبب می شود که برگ ها سریع تر خشک شوند و از آلودگی ممانعت به عمل آید. همچنین به جای آبیاری بارانی از آبیاری قطره ای استفاده نمایید.
• جمع آوری برگ های آلوده: در فصل پاییز برگ های آلوده را جمع آوری کنید چون آنها با وزش باد جابجا شده و بیماری لکه سیاه را انتشار می دهند.
• جایگزین نمودن گونه های مقاوم درختان با درختان بیمار: سعی کنید با کاشت درختان مقاوم و از بین بردن درختان بیمار لکه سیاه سیب را ریشه کن نمایید.
• توجه و مراقبت بیشتر درختان: شدت بیماری در هر سال طبق شرایط جوی متفاوت است. سعی نمایید که به درختان جوان توجه بیشتری داشته باشید زیرا اگر برگ هایشان دچار چروک زودهنگام شوند در رشد آنها اختلال به وجود می آید.

انواع سموم و زمان سم پاشی میوه

یکی از روش های مبارزه با بیماری لکه سیاه سیب استفاده از سموم است. اما زمان سمپاشی برای لکه سیب بسیار حائز اهمیت است. بهتر است که در اوایل بهار و موقع باز شدن شکوفه ها، درختان را سمپاشی نمایید. اگر در اوایل بهار سمپاشی صورت نگیرد باید در چندین نوبت این کار را انجام دهید.

سمپاشی باید پس از ریزش کامل گلبرگ ها هر 10 تا 14 روز یک بار و تا 2 تا 3 هفته مانده به برداشت ادامه داشته باشد. اخیرا از قارچ کش های آلی و یا قارچ کش های سیستماتیک که خاصیت درمانی بالایی دارند علیه لکه سیاه سیب استفاده می شوند. قارچ کش هایی که برای این بیماری توصیه می شوند عبارتند از:

• دودین یا میلپرکس
• کاپتان با ارتوساید
• بنومیل
• نوآریمول یا تریمیدال
• بیترتانول یا بایکور

در پایان لازم به ذکر است که برای کاهش این آلودگی پیشگیری و رعایت مسائل بهداشتی بسیار حائر اهمیت بوده و برای تشخیص بیماری، استفاده از سموم مختلف و مقدار مورد نیاز آنها با کارشناسان گیاه پزشکی مشورت نمایید. به خاطر داشته باشید که استفاده نادرست از سموم با مقادیر غیر صحیح و یا استفاده در زمان نامناسب می تواند مشکلات جدی تری را به وجود آورد.