شاخه های لخت و عریان درختان چه چیزی را در ذهن شما تداعی می کند؟ آیا درختان از سکون و خواب زمستانه خوشحال هستند چون امید به آمدن بهار و رشد و سر سبزی دارند؟ هرس درخت یکی از رایج ترین کارها برای حفظ سلامت درخت، زیبایی و شادابی بیشتر آن می باشد.
اغلب درختان میوه در طول فصل رشد از نظر باردهی و کیفیت میوه وضعیت مطلوبی ندارند. برای جلوگیری از این وضعیت لازم است بر روی درختان میوه هرساله یا هر چند سال یکبار عملیات هرس صورت گیرد. شما از چه روشی برای هرس درختان باغ خود استفاده می کنید؟ چه زمانی باید هرس درخت را انجام داد؟
هرس چیست؟
هرس عبارت است از حذف و کاهش شاخ و برگ درختان. هرس درختان سبب ایجاد تعادل بین بخش رویشی و بخش زایشی و رشد بهتر درخت می شود.
چرا باید هرس کنیم؟
- کمک به شکل دهی زیبا و فرم مناسب درخت برای عملکرد و رشد بهتر
- کنترل تاج درختان و کم کردن از حجم شاخ و برگ برای دریافت نور بیشتر قسمت های داخلی
- جلوگیری از ریزش میوه و تعادل در باردهی
- تنک کردن گل و میوه به منظور تولید میوه مرغوب و باردهی مناسب
- حذف شاخه های نابجا، بدشکل، خشک و آلوده به بیماری
- حذف نرک ها و پاجوش ها
انواع هرس درخت عبارت است از:
- خشک، هرس سیاه یا زمستانه: هرس خشک در زمان خواب درختان انجام می شود. تقریبا اواخر زمستان تا اوایل بهار زمانی که درخت هیچ اندام سبزی ندارد و در حال فعالیت رویشی نمی باشد، می توانید هرس خشک را انجام دهید. با حذف شاخه های اضافی درخت را به فرمی که بهتر است هدایت کنید.
- سبز یا تابستانه: هرس سبز تکمیل کننده هرس خشک می باشد. این هرس را می توانید اواخر اردیبهشت تا اوایل خرداد زمانی که درخت در حال فعالیت می باشد، انجام دهید. هرس سبز به منظور حذف کامل یا قسمتی از اندام های رویشی، برای رشد و تولید و مرغوبیت بیشتر میوه صورت می گیرد.
فرم های مختلف هرس درخت:
- فرم طبیعی: در این حالت شاخه وسطی درخت به عنوان محور اصلی نگهدارنده حفظ و شاخه های فرعی حذف می شوند. این هرس زمانی صورت می گیرد که حجم تاج درخت زیاد پر شاخ و برگ می باشد. یکی از معایب این هرس، دریافت نور کمتر توسط درخت می باشد که در مورد میوه هایی که نیاز به نور برای رنگ گیری دارند مشکل ایجاد می کند.
- فرم جامی: در فرم جامی محور اصلی درخت قطع و شاخه های جانبی که دارای موقعیت یکسان هستند نگه می داریم. با رشد شاخه های جانبی و شکل گیری درخت، یک تاج بزرگ با مرکز باز به شکل جام به وجود می آید. از مزایای این هرس نفوذ نور و جریان هوا به داخل تاج درخت می باشد. این هرس برای درختان هسته دار که برای رنگ گیری میوه و بازار پسندی نیاز به نور بیشتر دارند، مناسب تر می باشد.
- فرم محور جانشین: حالتی مابین فرم طبیعی و جامی است بطوری که ابتدا یکی از شاخه های اصلی درخت را قطع و شاخه های جانبی نزدیک به محور اصلی را به عنوان محور اصلی و جانشین نگه می داریم.
چگونه درختان را هرس کنیم؟
پس از کاشت نهال در سال اول بلافاصله باید نهال را از ارتفاع 80 تا 120 سانتی متری از سطح خاک با استفاده از قیچی های مخصوص هرس مانند سرشاخه زن و قیچی باغبانی می توانید شروع به حذف شاخه ها کنید. در صورت وجود شاخه جانبی در دانه دار ها 3 تا 5 و در هسته داران حداکثر 8 شاخه را روی تنه باقی بگذارید. پس از حذف شاخه ها محل برش را با چسب باغبانی یا چسب هرس پانسمان کنید.
- شاخه های حفظ شده باید در چهار طرف درخت باشد.
- زاویه اتصال این شاخه ها به تنه اصلی باید باز باشد و از انتخاب شاخه هایی با زاویه کم خودداری کنید.
- شاخه ها باید از یکدیگر در طول تنه فاصله داشته باشند و بهم چسبیده نباشند.
پس از انجام هرس و رعایت موارد ذکر شده شاخه های نگه داری شده در طول سال رشد کرده و لازم است شاخه هایی که در 30 تا 40 سانتی متری از سطح خاک روی محور اصلی رشد کردند را حذف کنید. با حذف شاخه های ضعیف روی تاج درخت، شرایط برای رشد بهتر شاخه ها قوی تر فراهم می شود. این روش را در سال های دوم به بعد هم انجا داده تا درخت به طور مناسب شکل گیرد. به طور کلی شما برای داشتن باغی با درختان سالم، زیبا و پر محصول نیاز به هرس دارید و با انجام هر ساله این عمل علاوه بر شکل دهی مناسب و زیبای آن باعث تقویت رشد درخت و افزایش عملکرد محصول درختان می شوید.
