زراعت, باغبانی, گیاه پزشکی

کاشت نشاء (transplanting)

کاشت نشاء

 نشاء کاری چیست؟

در کشاورزی نشاء کاری (transplanting) به معنای پرورش گیاهچه در یک مکان کنترل شده و انتقال آن به مکان دیگر است. این تکنیک با کاشت بذر در شرایط ایده آل مثل گلخانه آغاز می شود. پس از جوانه زنی بذر و رشد گیاهچه، گیاه بالغ به مکان اصلی خود منتقل می شود. هدف از کاشت نشاء تولید گیاهانی است که تکثیر آنها توسط بذر دشوار می‌باشد. در واقع به دلیل زودرسی محصول، کاهش علف‌های هرز و مصرف کمتر بذر، کشت نشاء صورت می‌گیرد. این روش باعث افزایش عملکرد، بهره‌وری بهتر از منابع، مدیریت نشاء در گلخانه، کاهش زمان رشد گیاه در مزرعه و مقاومت در برابر بیماری‌ها می‌شود.

اهمیت بستر در کاشت نشاء

فواید و کاربرد های کاشت نشاء:

  • کوتاه شدن دوره رشد گیاهان
  • تولید محصول پیش از موعد معمول (زودرسی)
  • یکنواختی بیشتر محصول
  • کنترل بهتر شرایط محیطی در زمان جوانه زنی
  • استفاده بهینه و کارآمدتر از زمین
  • انتخاب گیاه قوی تر و سالم تر برای کاشت
  • نیاز به بذر کمتر
  • استفاده بیشتر از فصل رشد
  • صرفه جویی در مصرف آب و سایر نهاده های کشاورزی

محدودیت های کاشت نشاء:

گونه های گیاهی مختلف واکنش های متفاوتی نسبت به این شیوه کشت نشان می دهند. برای برخی گونه ها نشاء کاری توصیه نمی شود. همیشه این نگرانی وجود دارد که هنگام انتقال نشاء به زمین اصلی به گیاه تنش زیادی وارد نشود. گیاهانی که در شرایط کنترل شده پرورش می یابند معمولا هنگام انتقال نیاز به یک دوره مقاوم سازی دارند. مقاوم سازی یعنی گیاه را به تدریج تحت تنش ملایمی از خشکی یا سرما قرار می دهند تا تحمل گیاه افزایش بیابد. در هنگام انتقال نشاء باید توجه داشت که آسیب دیدن ریشه ها به حداقل برسد. شرایط آب و هوایی و تیمار نشاء ها برای استقرار سریع تر در زمین اصلی نیز فاکتور های مهمی هستند که باید آنها را در نظر گرفت.

کاشت نشاء

روش های تولید نشاء:

۱. تولید نشاء در زمین

یک قسمت کوچک از زمین را انتخاب کرده و خاک آن بخش را با کود های آلی مخلوط می کنند. بذر ها را کاشته و روی بستر ها را با پلاستیک می پوشانند (به شکل تونل). باید توجه داشت که محل انتخاب شده از بادهای شدید در امان باشد و خاک به خوبی زهکشی شده و عاری از بیماری، نماتد و علف هرز باشد. زمان انتقال نشاء که فرا می رسد گیاهان را با ریشه های لخت از زمین درمی آورند. این روش بسیار کم هزینه و ساده است اما بازدهی کمتری دارد زیرا ممکن است ریشه ها آسیب دیده و تثبیت گیاهان به خوبی انجام نشود.

کاشت نشاء در گلخانه

۲. تولید نشاء در سینی نشاء:

در این روش بذر ها به صورت جدا از هم و در سلول های کوچک سینی های نشاء کاشته می شوند. به دلیل اینکه در زمان انتقال نشاء، ریشه ها دست نخورده باقی می مانند گیاه با شوک کمتری مواجه شده و استقرار آن در مزرعه بهتر خواهد بود. این شیوه ی تولید نشاء امکان استفاده از دستگاه های نشاء کار را فراهم می کند. جدا بودن سلول ها در این روش باعث می شود که رقابتی بین گیاهان به وجود نیاید و گیاهان یکنواخت تر رشد کنند.

سینی نشاء

شرایط مورد نیاز برای کاشت نشاء:

بستر کشت:

  • بستر های کشت دارای پرلیت نرم، ورمی کولیت و پیت ماس بهترین بستر برای تولید نشاء هستند.

دما:

  • در مرحله کشت بذر نشاء بهتر است دمای سالن حدود ۲۸_۳۰ درجه سلسیوس باشد. پس از جوانه زدن بذور، دمای ۲۵ درجه سلسیوس مناسب است.

آبیاری:

  • آبیاری اولیه باید سنگین باشد. هنگام آبیاری بهتر است برای یکنواختی فشار آب و عدم جابجایی بذور از بوم آبیاری استفاده کرد.

کود:

  • استفاده از اسید های هیومیک باعث افزایش رشد ریشه می شود.
  • کود بیورادیکانت بهترین و شناخته شده ترین محرک رشد ریشه می باشد.
  • در هنگام تولید نشاء استفاده از فسفیمکس مس  مقاومت گیاهچه را در برابر بیماری های قارچی بالا می برد.

زمان انتقال نشاء به زمین اصلی:

مرحله ۴ تا ۶ برگ حقیقی بهترین زمان برای کاشت و انتقال نشاء در زمین اصلی می باشد. ۶ تا ۸ هفته زمان لازم است تا بذور کشت شده، تبدیل به گیاهان بالغ آماده انتقال شوند.

هنگام انتقال نشاء به نکات زیر توجه کنید:

۱. ابتدا زمین اصلی آبیاری شود و پس از گاورو شدن زمین، اقدام به نشاء کاری کرد.
۲. نشاء کاری باید هنگام غروب که هوا خنک تر است انجام شود.
۳. پس از نشاء کاری باید هر روز زمین را آبیاری کرد (تا ۳_۴ روز) و به تدریج دور آبیاری را افزایش داد.
۴. پس از نشاء کاری باید در صورت لزوم واکاری کرد.

نشاء گوجه فرنگی:

هنگامی که نشاء های گوجه فرنگی به مرحله چهار برگی رسیدند می توان آنها را به زمین اصلی منتقل کرد. بلافاصله قبل از انتقال، نشاء ها را آبیاری کنید که بستر کشت به ریشه ها بچسبد. هر بخش از ساقه گوجه فرنگی که با خاک پوشانده شود قادر است به راحتی تولید ریشه کند. نشاء های گوجه فرنگی را تا نزدیکی اولین برگ ها زیر خاک قرار دهید.

اگر به صورت دستی نشاء های گوجه فرنگی را منتقل می کنید به نکات زیر توجه کنید:

  • گیاهان را از برگ های آنها بلند کنید زیرا در صورتی که برگ آسیب ببیند به راحتی دوباره رشد می کند اما اگر ساقه بشکند ترمیم نمی شود.
  • خاک اطراف گیاه را فشار دهید که محکم شود و سپس آبیاری کنید.
  • طبق نظر کارشناسان کشاورزی، کوددهی و تقویت بوته ها را آغاز کنید.

دستگاه نشاء کار چیست؟

  • با استفاده از دستگاه نشاء کار، انتقال نشاء ها به زمین اصلی بسیار راحت تر و سریعتر و دقیق تر انجام خواهد شد.

انواع دستگاه نشاء کار:

  • نشاء کار دستی
    هنگام استفاده از نشاء کار دستی، انسان باید نشاء ها را به صورت دستی به مکان کاشت هدایت کند و دستگاه نشاء کار آن را در عمق مورد نظر می کارد.
  • نشاء کار ماشینی
    در این نوع نشاء کار ها نیاز به نیروی انسانی نیست و سرعت کار بسیار بالاست.

 

کاشت نشاء و انتقال آن به زمین اصلی نیازمند داشتن اطلاعاتی است که در این مقاله برای شما شرح دادیم. در زمان کاشت نشاء توجه به عواملی مانند نوع بستر کشت، دما، آبیاری و تغذیه به تولید صحیح نشاء، افزایش عملکرد و بهره وری بهتر از منابع آب و نهاده های  کشاورزی کمک زیادی می کند. پس از کاشت نشاء زمان انتقال آن به زمین اصلی یکی دیگر از عواملی است که عملکرد را تحت تاثیر قرار می دهد پس هنگام انتقال نشاء به زمین اصلی تمامی نکات گفته شده را رعایت کنید تا با کمترین آسیب و تلفات بهترین عملکرد را داشته باشید.

 

4.6/5 - (10 امتیاز)

36 نظر در “کاشت نشاء (transplanting)

  1. BEHNAZ گفت:

    سلام وقت بخیر ، اگه دمای داخل گلخانه خنک باشد همان (۲۵درجه), محدودیتی در زمان کاشت نشا وجود دارد ؟ مثلا الان که زمان کاشت توت فرنگی گذشته داخل گلخانه به صورت هیدروپونیک میشه کاشت مشکلی داره؟ در حالت کلی کاشت داخل گلخانه محدودیت زمانی داره؟؟

    1. مجید اقبالی _ گیاهپزشک گفت:

      درود بر شما در صورتی که دما تحت کنترل باشه، نور هم شدتش زیاد نباشه میشه کاشت.

  2. علیرضا گفت:

    سلام من میخام نشاء ذرت بکارم تو سینی نشا آیا میشه.بعد انتقال بدم ب زمین.چ زمانی شروع ب کاشت بکنم در سینی.ممنون

  3. عارف گفت:

    سلام‌ من‌ از‌ خوزستان هستم‌ شوش‌‌ کشتم‌ خربز‌‌ و هندوانه‌ نشاه‌ کاشتم‌ چند‌ برگه‌ باشن‌ ببرم‌ به‌ زمین

    1. مجید اقبالی کارشناس ارشد گیاهپزشکی گفت:

      درود بر شما
      4 تا 6 برگی زمان مناسبیه.

  4. محمدرضا گفت:

    سلام وقت بخیر و خسته نباشید
    من نشا گوجه فرنگی خریدم و تو بالکن تو گلدون کاشتم اما پلاسیده شده چند وقت طول میکشه درست بشن و باید چه شرایطی رو براشون مهیا کنم از نظر ابدهی سایر موارد
    ممنون

    1. فاطمه جهاندار کارشناس ارشد اصلاح نباتات گفت:

      سلام احتمالا به بیماری قلرچی مبتلا شدن که بهتره دقیق بررسی بشه

  5. معصومی گفت:

    سلام خسته نباشید
    میشه بگین نشاها پس از چند روز گل میدهند.

    1. فاطمه جهاندار کارشناس ارشد اصلاح نباتات گفت:

      سلام. اینطوری نمیشه گفت. بستگی به نوع محصول، رقم بذر ، انالیز خاک، آب و… داره

  6. شقایق گفت:

    سلام وقت بخیر من در استان گیلان هستم . بذر گوجه ،خیار،هندوانه،فلفل دلمه و کدو سبز دارم از چه زمانی کاشت نشاء رو شروع کنم؟
    با شپاس

    1. فاطمه جهاندار کارشناس ارشد اصلاح نباتات گفت:

      سلام الان برای کاشت نشا زمان خوبیه

      1. شایان گفت:

        سلام وقت بخیر منظور از نشاء 6 تا 8 هفته، از زمان جوانه زدن منظورتونه یا با دوران کاشت بذر که تقریبا 2 هفته طول میکشه و همچنین منظور از گیاه 4 تا 6 برگه همراه با برگ های جوانه هست یا بدون برگ های لپه ای

        تشکر فراوان

        1. مجید اقبالی کارشناس ارشد گیاهپزشکی گفت:

          سلام. از زمان کاشت، بو رگ های اصلی منظوره.

          1. محمد علی گفت:

            سلام من میخوام داخل باغچه نشا بکارم الان میشه انتقال داد به باغچه

          2. کشاورزباشی گفت:

            سلام کدوم منطقه هستید؟

        2. کاربر کشاورزباشی گفت:

          زمان کاشت بذر چه موفعی است؟

          1. فاطمه جهاندار کارشناس ارشد اصلاح نباتات گفت:

            درود بر شما. چه بذری؟ در چه منطقه ای؟

  7. Sajjad گفت:

    سلام وقت بخیر
    من بذر اطلسی و ابری و … تو سینی کشت کاشتم و سبز شدن
    جوانه ها بسیار ظریف و کم جوون هستند میخواستم بدونم زمان انتقال و نحوه انتقال جوانه ها چگونه خواهد بود
    متشکرم

    1. فاطمه جهاندار کارشناس ارشد اصلاح نباتات گفت:

      سلام در نقطه ی پر نو قرار بدید و کود دهی انجام بشه وقتی جون گرفتن و ساقه ضخیم تر شد منتقل کنید

  8. عماد وزیریان گفت:

    باسلام.من در استان اصفهان هستم.زمان کاشت نشاء گوجه، خیار، فلفل و و و چه زمانی است.؟ سپاس

    1. فاطمه جهاندار کارشناس ارشد اصلاح نباتات گفت:

      سلام. حدودا اواخر فروردین

  9. کاربر کشاورزباشی گفت:

    واقعا عالی بود ممنون از توضیحاتتون

  10. سیدباقر گفت:

    سلام من خوزستان رامهرمزهستم میتونم برج ۵گوجه بکارم ممنون میشم

    1. مجید اقبالی کارشناس ارشد گیاهپزشکی و بیماری شناسی گفت:

      سلام. اگر تا حداقل 100 روز دیگه دچار سرما زدگی نمیشن بله میتونید.موفق باشید.

  11. کاربر کشاورزباشی گفت:

    سلام میشه بگید تو چه فصلی نشا گوجه رو میکارن ایا من میتونم الان که برج ۳ هستبم نشا بکارم تو زمین تهران هستیم ممنون از لطفتون

    1. مجید اقبالی کارشناس ارشد گیاهپزشکی و بیماری شناسی گفت:

      سلام و وقت بخیر.اوایل خرداد ماه بهترین زمان هست. اگر مقدار کم میخواید بکاریدو برای مصرف خودتون بله میشه الان. وگرنه از بازار عقب میمونید و اخرش به سرما میخورید.
      موفق باشد.

  12. مریم گفت:

    سلام من میخام نشا گوجه فرنگی و بادمجون و فلفل تو جعبه میده بکارم تو بالکن خونه..امکانش هست؟؟ میشه راهنمایی های لازم رو بگید ممنون میشم

    1. مجید اقبالی کارشناس ارشد گیاهپزشکی و بیماری شناسی گفت:

      سلام و وقت بخیر.
      بله میتونید به شرطی که عمقش بالای 40 سانت باشه.

      1. مریم گفت:

        یعنی عمق ۴۵سانتی بکارم نشا هارو بعد روش خاک بریزیم تا ۴۰ سانت؟؟؟

        اگر ممکنه بگید تو چه خاکی بهتره کاشته بشه

    2. کاربر کشاورزباشی گفت:

      اره

    3. کاربر کشاورزباشی گفت:

      سلام لطفا زاهنمایی بفرمایید چند روز بعد از کاشت بذر در سینی نشا ،رشد ان آغاز می شود ؟

      1. مجید اقبالی کارشناس ارشد گیاهپزشکی گفت:

        درود بر شما این خیلی بستگی به شرایط کشت یعنی نوع بستر، نور، رطوبت و مواد غذایی و نوع بذر دارد. بطور خیلی کلی دو سه روز.

    4. STE گفت:

      سلام
      چرا خنکی هوا وبه خصوص هنگام عصر برای انتقال نشا به مراتب مطلوبتر از گرمای ظهر است؟؟

      1. مجید اقبالی _ گیاهپزشک گفت:

        سلام در هر شرایطی ریشه کمتر دچار تنش خشکی و… بشه مطلوب تره💚

  13. کاربر کشاورزباشی گفت:

    سلام بعدازظهر کاشت نشا در زمین ابیاریچطوره هر روزه س

    1. مجید اقبالی کارشناس ارشد گیاهپزشکی و بیماری شناسی گفت:

      سلام. متوجه منظورتون نمیشم. واضح تر سوالتون رو بفرمایید لطفا.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *