کاربرد جلبک دریایی در کشاورزی

کاربرد جلبک دریایی در کشاورزی

جلبک دریایی (Seaweed) در صنعت کشاورزی دارای تأثیرات شگفت انگیزی است. کاربرد کود جلبک دریایی در صنعت کشاورزی به عنوان کود بوده است که به قرن نوزدهم برمی گردد. ساحل نشینان برای اولین بار از این جلبک ها استفاده می کردند. در واقع این ریز جلبک ها از قدیمی ترین ساکنین اقیانوس ها به شمار می روند و خلقت آنها پیش از تمامی گونه های جانوری و گیاهی بوده است.

به دلیل میزان فیبر بالای موجود در جلبک ها و نرم کردن بافت خاک و حفظ رطوبت و همچنین به دلیل وجود مواد معدنی در آنها دارای اهمیت بسزایی در صنعت کشاورزی بوده و و نقش بسیار مهمی را در اوکسیستم ایفا می کنند. خواص جلبک دریایی  بی شمار بوده و این ترکیب حاوی بیش از هفتاد نوع مواد معدنی می باشد. یکی از دستاوردهایی که بشر برای موفقیت در تولید محصولات کشاورزی به آن دست یافته است همین ریز جلبک ها می باشند.

کاربرد جلبک دریایی به عنوان کود در صنعت کشاورزی

جلبک های دریایی دارای عناصر مغذی مانند ازت، پتاسیم، فسفر و برخی دیگر از عناصر مورد نیاز گیاهان بوده و نقش مهمی را در بهبود خواص فیزیکی و شیمیایی خاک از جمله افزایش ظرفیت تبدیل کاتیونی (Cation) و بهبود ظرفیت نگهداری آب ایفا می کنند. کشاورزانی که از این جلبک ها در صنعت کشاورزی خود بهره گرفته اند شاهد افزایش جذب مواد غذایی خاک، افزایش مقاومت گیاهان در برابر آفات، افزایش جوانه زنی و در نهایت افزایش محصول بوده اند.

ریز جلبک ها همچنین به دلیل داشتن عناصر مغذی نظیر فسفر و پتاسیم به عنوان کود زیستی یا بیولوژیکی (Organic fertilizer) مورد استفاده قرار می گیرند. مزیت کودهای بیولوژیکی نسبت به کودهای حیوانی یا شیمیایی به دلیل دارا بودن فعالیت های حیاتی آنهاست چرا که آنها از بین نرفته و دائما تکثیر می شوند. همچنین فاقد عوارض کودهای شیمیایی و حیوانی هستند. یکی دیگر از ویژگی های منحصربفرد جلبک های دریایی این است که این کودها از پتاس زیادی برخوردار بوده و علف های هرز و قارچ ندارند و این مسئله در مقاومت گیاهان و سرزندگی آنها بسیار حائز اهمیت است.

مهمترین اثرات کاربرد جلبک دریایی در گیاهان

• جلبک دریایی بر رشد ریشه تأثیرگذار است: زمانی که دما کاهش می یابد ظرفیت جذب آب و مواد معدنی توسط ریشه گیاه کم شده و در نتیجه کمبود مواد غذایی، رشد گیاه دچار اختلال می گردد. دمای پایین همچنین سبب کاهش سنتز آدنوزین تری فسفات یا ATP (Adenosine triphosphate) و برخی ویتامین های ریشه شده و در نهایت رشد ریشه را کم می کنند. از آنجایی که جلبک دریایی حاوی بتائین (Betaine)، مانیتول (Mannitol) و … است مانع از تنش دمایی شده و اختلال در رشد ریشه و در نتیجه کاهش رشد گیاه را کم می کند.

• جلبک دریایی سبب افزایش سبزینگی گیاهان و میزان فتوسنتز کلروفیل می شود:

  محلول پاشی عصاره ریز جلبک ها روی گیاهان فتوسنتز را تحریک کرده و منجر به تولید بهتر قند و نشاسته می شود. همچنین با بهبود فرآیند کلروفیل سازی جلوی زردی برگ ها را گرفته و باعث افزایش کارایی فتوسیستم می گردد.

• کاربرد جلبک دریایی در صنعت کشاورزی سبب تقویت سیستم دفاعی گیاهان می شود:

  جلبک های دریایی به دلیل دارا بودن پلی ساکاریدهای سولفاته و الیگوساکاریدهای با وزن مولکولی کم انواع فعالیت های بیولوژیکی را انجاممی دهند. همچنین برخی مطالعات نشان داده اند که جلبک دریایی دارای خواص ضد قارچی و آنتی اکسیدانی است و کاربرد آن در گیاهان سبب تقویت سیستم دفاعی آنان می شود.

• ریز جلبک ها مقاومت گیاهان در برابر استرس را افزایش می دهند:

  استفاده از عصاره جلبک دریایی سبب افزایش تحمل گیاهان به تنش های محیطی مانند خشکی، شوری و افزایش دما می شوند. همچنین مانیتول و بتائین موجود در این جلبک ها سبب حفظ تعادل اسمزی سلول های گیاهی می شوند. بدین ترتیب سلول ها آب کمتری را از دست داده و در نهایت تحمل بیشتری را در برابر استرس های ناشی از خشکی نشان می دهند.

جلبک های دریایی حاوی چه هورمون های گیاهی مهمی هستند؟

• سیتوکینین ها 

Cytokinin: یکی از هورمون های مهم گیاهی سیتوکینین ها هستند. آنها در تحریک و فعال سازی فرآیندهای رشد اولیه نقش مهمی را ایفا می نمایند. جلبک دریایی با دارا بودن این هورمون حیاتی سبب تحریک رشد با قدرت بیشتری شده و ریزمغذی ها را به برگ انتقال می دهد. علاوه بر این این هورمون روند پیری گیاهان را به تأخیر می اندازد.

• اکسین ها 

  Auxin: اکسین ها جزء اولین گروه هورمون گیاهی هستند که کشف شده و مورد استفاده قرار گرفتند. اکسین نقش مهمی را در گیاهان ایفا می نماید مااند طویل شدن سلول ها و اندام ها، نور گرایی یا فتوتروپیسم (Phototropism) که گیاه را سمت نور برای رشد خم می کند و فعال ساختن لایه زاینده (germ layer) یعنی فعالیت لایه زاینده به وسیله اکسین ها را که در درون ساقه از بالا به پایین در حرکت هستند تجدید می نماید.

• بتائین ها 

  Betaine: بتائین ها نقش مهمی را در پدیده اسمز ایفا می نمایند. در واقع به افزایش جذب گیاه کمک کرده و مانع از خشکی آن می شود.

جمع بندی

کاربرد جلبک دریایی یا ریز جلبک ها به دلیل اینکه حاوی مواد معدنی و عناصر مغذی بسیاری هستند در صنعت کشاورزی بسیار حائز اهمیت می باشد. جلبک دریایی حاوی فواید زیادی برای گیاهان است از جمله افزایش فعالیت میکروارگانیسم های مفید خاک، کاهش آفات و جمعیت قارچ های بیماری زا، افزایش توان گیاهان در مقابل استرس های محیطی و فیزیولوژیکی و … . کارائی فرآورده های حاصل از ریز جلبک ها به طور گسترده ای در صنعت کشاورزی مورد استقبال قرار گرفته است و سبب شده که کشاورزان محصولات با کیفیتی را ارائه دهند.

علاوه بر این سطح درآمد آنها نیز افزایش پیدا کرده است. به طور کلی عصاره جلبک دریایی در رشد ریشه و برگ، سبزینگی، افزایش اندازه میوه ها، کیفیت میوه و کاهش آفات و قارچ های گیاهی موثر می باشد. برای دریافت اطلاعات کامل مربوط به قیمت و خرید کود جلبک دریایی کلیک کنید.