فواید استفاده از گچ در مزارع و باغات

مهمترین عوامل در تولید محصولات کشاورزی دو عنصر آب و خاک هستند. با گذشت زمان کیفیت هر کدام تغییر کرده و برای بهبود خاک و افزایش عملکرد محصول نیاز به اصلاح خاک مزارع و باغات می باشد. اصلاح و بهبود خاک به روش های مختلفی صورت می گیرد که ارزان ترین آن استفاده از گچ کشاورزی و آهک می باشد. گچ کشاورزی همان سولفات کلسیم آبدار است که برای استفاده از مزارع و باغات توصیه می شود.

فواید استفاده از گچ کشاورزی:

• افزایش پوکی خاک:

استفاده از گچ کشاورزی در خاک سبب پوکی بیشتر آن و رشد بیشتر ریشه می شود. هرچه ریشه گسترش بیشتری در خاک پیدا کند جذب آب و عناصری مثل فسفر که جذب آن به ریشه وابسته است افزایش می یابد.

• افزایش نفوذ پذیری خاک:

آبیاری با آب دارای شوری کم موجب شسته شدن نمک و عناصر غذایی می شود. شستشوی عناصر غذایی مخصوصا کلسیم باعث تخریب ساختمان و کاهش نفوذ پذیری خاک می شود. مصرف گچ کشاورزی در خاک نفوذ پذیری را افزایش می دهد.

• اصلاح خاک سدیمی: 

یکی از درد ساز ترین انواع خاک ها با توجه به آنالیز آزمایش خاک، خاک های سدیمی بوده که در صورتی که خاک سدیمی شدید باشد ظاهری نسبتا تیره و چرب به خود می گیرد. در این نوع خاک ها عدد SAR که میزان آن در آزمایش خاک مشخص می شود بالاتر از 13 می باشد و بسیاری از عناصر توانایی جذب توسط ریشه را ندارند و کار را برای ما بشدت سخت می کنند.
خاک سدیمی دارای شوری کم و PH بالا می باشد. استفاده از گچ کشاورزی در خاک سدیمی هنگام زمستان باعث اصلاح بافت خاک می شود.

برای اصلاح خاک های سدیمی میتوانیم از گچ کشاورزی با توجه به تجویز کارشناس (در صورتی که بیشتر از حد مجاز مصرف شود در پسته باعث کاهش خندانی پسته می شود)از 5 تا 25 تن در هکتار استفاده شود.
البته باید توجه داشته باشید گچی که استفاده میکنید خلوص بالایی داشته باشد، شور نباشد و حتما انالیز شده باشد و درصد آهک پایینی(کمتر از 5 %) داشته باشد.

• بهبود ساختمان خاک:

کاربرد گچ کشاورزی یا آهک در باغات و مزارع مانع از تشکیل سله در سطح خاک پس از آبیاری می شود. گچ از پراکندگی ذرات خاک جلوگیری کرده و باعث بهبود استحکام خاک می شود.

• برطرف کردن کمبود کلسیم و گوگرد خاک:  

در خاک هایی که مشکل جذب عناصر غذایی به خصوص کلسیم و گوگرد را دارند، کاربرد گچ کشاورزی به دلیل حلالیت مناسب آن سبب افزایش جذب یون های غیر قابل جذب در خاک می شود. کلسیم در تغذیه پسته اهمیت زیادی دارد و باعث استحکام پوست سخت پسته می شود. استفاده ازگچ کشاورزی در باغات پسته باعث می شود که کلسیم و گوگرد به راحتی در اختیار ریشه قرار گیرد.

• رشد و تکثیر بهتر کرم های مفید خاک:

کاربرد گچ کشاورزی به همراه مواد آلی در خاک باعث افزایش فعالیت کرم های خاکی می شود. رشد و تکثیر بیشتر کرم های خاکی موجب افزایش تهویه و دانه بندی خاک و مخلوط شدن آن می شود.

• کاهش سمیت و شستشوی عناصر مضر:

مقدار عناصر مضر در اکثر آب‌های آبیاری و خاک‌های شور بالا است. آبیاری مداوم باعث تجمع بیشتر این عناصر در حد سمیت می شود. یکی از روش های پیشنهاد شده برای کاهش این عناصر و رفع سمیت آن، آبشویی خاک می باشد. افزودن گچ باعث اصلاح بهتر خاک و کاهش مسمومیت ناشی از عناصر کلر، سدیم، بور و آلومینیوم شده و افزایش جذب عناصر غذایی مفید خاک را راحت تر می کند.

زمان استفاده از گچ کشاورزی:

هدف اصلی از کاربرد گچ در باغات و مزارع اصلاح بافت خاک می باشد. بهترین زمان استفاده از گچ کشاورزی دوره خواب درختان در فصل پاییز و زمستان می باشد. گچ کشاورزی خام بوده و به دلیل شوری پایین، آهک کم و حلالیت متوسط مسمومیتی در خاک ایجاد نمی کند.

روش کاربرد گچ کشاورزی:

• کاربرد گچ به شکل کلوخه در دو طرف درخت به صورت نواری با فاصله 1.5 متر از هر طرف خاک، بر روی آن پاشیده می شود. پس از استفاده گچ باید آبیاری سنگین انجام داد تا گچ در تمام لایه های خاک نفوذ کند در غیر این صورت در لایه های بالایی تجمع پیدا کرده و بعنوان یک لایه ی محدود کننده جذب عناصر غذایی را مختلل می کند.
• استفاده از گچ به صورت پودر هم اخیرا مورد استفاده قرار گرفته است. گچ پودری به راحتی در آب آبیاری حل شده و همراه آب وارد زمین کشاورزی می شود. میزان مصرف گچ پودری نسبت به باقی گچ ها کمتر و به طور متوسط 5 تن در هکتار می باشد.

نکاتی که در حین مصرف گچ کشاورزی باید رعایت نمود:

• تماس مکرر با گچ مضر و افرادی که طولانی مدت در معرض آن قرار دارند باعث آسیب به اندام ریه می شود.
• استشمام گرد و غبار گچ در هنگام استفاده مضرر می باشد و در حین استعمال در زمین کشاورزی باید از خوردن و آشامیدن خودداری نمود.
• هنگام استفاده از گچ کشاورزی، استفاده از دستکش و لباس برای محافظت از چشم و صورت ضروری می باشد.
• در صورت تماس گچ به داخل دهان، بایستی دهان را کامل شده و هنگام سوزش چشم باید آن را با آب سرد شست و شو دهید.