برنامه غذایی اصولی، تغذیه درست و به اندازه گیاهان باعث افزایش کمیت و کیفیت بیشتر محصولات می شود. برای تغذیه اصولی، علاوه بر اینکه باید عناصر مورد نیاز به اندازه کافی در دسترس گیاه قرار بگیرید بلکه باید بین همه عناصر تعادل و تناسب برقرار شود. یک برنامه غذایی اصولی می تواند علاوه بر اینکه نیازهای گیاهان را برطرف کند، باعث افزایش رشد و کیفیت در محصول دهی شود. بنابراین برنامه اصولی با تقویت سیستم ایمنی گیاه و افزایش غلظت شیره سلولی مانع از ورود آفات به درون گیاه می شود.
عناصر غذایی مورد نياز گياهان در برنامه غذایی اصولی چیست؟
الف- عناصر غذايی مضر
این عناصر برای رشد و نمو گياهان زيان آور هستند. حتی در برخی موارد غلظت های كم اين عناصر می تواند موجب كاهش قابل توجهی در عملكرد و رشد گياه گردد. از جمله اين عناصر می توان به سرب، كادميوم، جيوه و نيكل اشاره كرد.
ب- عناصر غذايی مفيد
عناصری هستند كه در صورت وجود در محيط، سبب بهبود رشد گياهان می شوند. برای مثال سديم برای چغندر قند، سيليس برای برنج و جو مفيد می باشند. برای داشتن یک برنامه غذایی اصولی و استفاده از کودهای مورد نیاز گیاه باید از درصد عناصر مختلف در خاک مطلع شوید.
پ- عناصر غذايی لازم يا ضروری
عناصر ضروری به دو دسته پر مصرف و کم مصرف تقسیم می شوند و سه معيار برای ضروری بودن عناصر وجود دارد كه عبارتند از:
1. گياه بدون آن عنصر قادر به تكميل چرخه حيات خود نباشد.
2. وظيفه آن عنصر توسط عنصر ديگری قابل انجام و جايگزينی نباشد.
3. عنصر مستقيماً در متابوليسم و تغذيه گياه نقش داشته باشد.
عناصر پر مصرف
عناصر نيتروژن، فسفر، پتاسيم جزء عناصر پر مصرف اولیه و عناصر كلسيم، منيزيم، گوگرد جزء عناصر پر مصرف ثانویه می باشند.
عناصر كم مصرف
لازم به ذكر است همانطور كه گياهان بدون عناصر غذايی پر مصرف قادر به ادامه حيات نيستند بدون عناصر كم مصرف نيز قادر به ادامه حيات نخواهند بود. میزان مصرف آنها در مقایسه با عناصر پر مصرف خیلی کمتر می باشد ولی به هر حال گیاه به آنها نیازمند است. عناصر کم مصرف یا ریز مغذی شامل آهن، روی، مس، بر، منگنز، موليبدن، كلر و … می باشند.
چطور یک برنامه غذایی اصولی داشته باشیم؟
برای داشتن یک برنامه غذایی اصولی باید متوجه نیازهای گیاهتان باشید و بدانید که در هر مرحله از رشد به چه عناصری نیازمند است و با رساندن این عناصر به گیاه باعث افزایش رشد، سلامت و سرسبزی بیشتر آن شوید. راه های مختلفی برای تشخيص كمبود ميزان عناصر غذايی قابل استفاده در گياهان وجود دارد که عمومی ترین آنها انجام آزمایش خاک و یا نمونه گیری از برگ، شاخه ها و بررسی آن توسط متخصص گیاهپزشک می باشد.
یک برنامه غذایی اصولی کلی می تواند شامل محلولپاشی عناصر غذایی مانند ازت، فسفر، پتاس، کلسیم و … با شروع فصل، چالکود زمستانه و یا محلولپاشی فروت ست باشد. وظیفه یک گیاهپزشک این است که با بررسی آزمایش خاک و یا نمونه گیاهی کمبودها و مشکلات را شناسایی کند و بهترین روش برای رفع آنها را معرفی کند.
داشتن برنامه غذایی اصولی با آزمایش خاک:
آزمایش خاک می تواند در باغات، گياهان زراعی، سبزی و صيفی جات كمک زيادی به تشخیص کمبودها در گیاه و تامين نيازهای غذایی آنها کند. آزمایش خاک قبل از کاشت از آن جنبه مهم است که می توان مشکلات احتمالی مانند کمبود عناصر غیر فعال در ناحیه ریشه را تشخیص داد و قبل از سرمایه گذاری برای کاشت آن را برطرف نمود. به طور کلی هدف از آزمایش خاک بهتر شدن رشد گیاه، اطلاع از کمبودها، برنامه ریزی درست و دقیق برای تغذیه و استفاده از کود در طول دوره ی رشدی گیاه می باشد.
پس برای اینکه یک برنامه غذایی اصولی و درست را برای گیاهان خود پیش بگیرید یکی از اقدامات مفید انجام آزمایش خاک است. با تجزیه و آنالیز آزمایش خاک توسط کارشناس گیاهپزشک، از کمبودها مطلع می شوید و با توجه به نیاز گیاهتان یک برنامه غذایی مناسب را دنبال می کنید.
جهت اطلاع از نحوه نمونه گیری از خاک برای انجام آزمایش خاک اینجا کلیک کنید. به طور مثال با بررسی آزمایش خاک توسط گیاهپزشک تشخیص داده شده که برخی عناصر ریزمغذی در خاک شما کم می باشد به همین منظور یکی از روش های رفع نیاز آنها که توسط کارشناس ارائه می شود این است که در ابتدای زمستان انواع سولفاته را به صور چالکود پای درختان چال کنید تا در طول زمستان ریشه به مرور آنها را جذب کند.
داشتن برنامه غذایی اصولی با نمونه گیری از برگ، شاخه و میوه درختان از شروع فصل تا پایان فصل:
تغيير رنگ برگ ها، سوختگی، توقف رشد جوانه های انتهايی، تغيير شكل ميوه ها، تفاوت در عملكرد، زودرسی، دير رسی، كوچک شدن ميوه ها، نارسايی در رشد، كاهش گسترش ريشه از نشانه های كمبود عناصر غذايی در گیاهان است.
علائم كمبود در گياهان مختلف متفاوت است. عوامل محیطی مانند سرما، گرما، کم آبی گاهی سبب بروز علائمی روی گیاه می شود که ممکن است با علائم کمبود عناصر غذایی در گیاه اشتباه گرفته شود. در برخی موارد زيادی يک عنصر در گياه و درخت باعث مسموميت می شود كه علايم آن تا حدودی شبيه علايم كمبود آن عنصر می باشد.
یکی از دیگر روش ها برای داشتن یک برنامه غذایی اصولی نمونه گیری مرتب از برگ و شاخه گیاهان با شروع فصل و مراجعه به کارشناس گیاهپزشک برای بررسی نمونه می باشد. خیلی از علائم کمبودها و خسارت آفات در برگ و شاخه های گیاهان ظاهر می شود که مشاور گیاهپزشک با بررسی نمونه می تواند برنامه غذایی مناسب با نیاز گیاه شما ارائه دهد.
نتیجه گیری:
بنابراین بهتر است برای برنامه غذایی درست تر آزمایش خاک و نمونه گیری از شروع فصل هر دو با هم باشد. پس از بررسی آزمایش خاک و نمونه ها توسط گیاهپزشک و ارائه یک برنامه غذایی اصولی توسط آن، باید نسبت به برطرف کردن کمبودها و رساندن مواد غذایی به گیاهانتان اقدام کنید.
به طور مثال گیاهپزشک تشخیص داده که درختان باغ شما دچار کمبود عناصری مانند روی و بر می باشد. این عناصر از ریزش شکوفه ها جلوگیری می کنند و شکوفه های بیشتری را تبدیل به میوه می کنند. برای داشتن یک برنامه غذایی اصولی با توجه به نظر گیاهپزشک لازم است ترکیب فروت ست را، یک نوبت همزمان با متورم شدن جوانه ها و یک نوبت بعد از برداشت محصول محلولپاشی کنید.
باسلام حقیقتا برنامه هاتون اینقدر زیبا ، علمی و کارشناسی هست و اینقدر با زبان سلیس و شیرین صحبت می کنید که هربار میبینم از تصمیم خودم برای انصراف از داشتن باغ و باغچه منصرف میشم شنا میفرمایید کارشناسان دلسوز زیاد داریم اما ما که جز آنهایی که نسخه های متعارض با کارشناس قبلی میدن هیچی ندیدیم و عمدتا هم به فکر فروش کالاهای خودشون هستن اما شما حقیقتا یکی یدونه هستید این برنامه شما بلاشک باقیات و صالحات برای شما و پدر و مادر و حتی اساتید دانشگاهی شماست
سلام و ارادت ممنونم از لطف و محبت شما دوست عزیز.
داداش سلام خوبین من باغ گیلاس دارم ودرختهام هفت وهشت ساله هستند.ولی خوب رشدنمیکنند وبعضیاشون ازتنه شیره میدن وسیاه شدن خوب گل میدن ولی نگه نمیدارن تاباربشه ممنون میشم تاراه حلی بهم پیشنهادکنید اکثردرروستاباغداران این مشکل رادارن ممنون میشم به جواب بدین وکمکم کنیداینم شماره تلفنم هستش میزارم اگه لازم بود
۰۹۱۰۰۲۸۷۱۱۴محمدی هستم تشکر
با سلام و احترام. این بیماری دلیل اصلیش نداشتن برنامه ی غذایی اصولی هست. بهتره ازمایش بگیرید و از یک کارشناس بخواید نسبت به شرایط زمین و انالیز خاک مرحله به مرحله به شما برنامه ی غذایی بده. پیروز باشید.